De gemeente Deventer werkt door aan een aantrekkelijke stad en een mooi buitengebied. Wij staan voortdurend voor de uitdaging om met beperkte middelen taken en investeringen uit te voeren. Omdat wij daarbij selectief moeten zijn, kiezen wij tussen ‘onvermijdelijk’ en ‘minder noodzakelijk’. Het behoud van de kracht en kwaliteit van onze gemeente staat daarbij centraal. Wij ontwikkelen ons op gebieden als energie, waterbeheer, ICT, bereikbaarheid en onderwijs. Samen met onze partners investeren wij in het leef-, woon-, werk- en verblijfmilieu van de gemeente. We versterken daarbij de verbindingen tussen het sociale en het ruimtelijke werkterrein van de gemeente.
Een ruimtelijk, economisch en sociaal gezond Deventer vraagt om blijvende investeringen die zorgen voor nieuwe dynamiek en werk in de stad. Investeringen waar inwoners, bedrijven en toeristen lange tijd de vruchten van plukken. Daarom blijft het college in de begroting ruimte maken voor investeringen.
Voor het realiseren van betreffende voorzieningen en een duurzaam voortbestaan daarvan, investeert de gemeente jaarlijks grote bedragen. Met het oog op de schaarste aan middelen op de korte, middellange en lange planningshorizon worden keuzes gemaakt. Keuzes die vanwege een veelheid aan soms conflicterende politieke en maatschappelijke belangen en een complex aan regelgevingen niet eenvoudig zijn. In deze paragraaf zijn zowel de beleidsuitgangspunten als de meerjarige investeringen zelf opgenomen. Alleen zogenoemde dynamische investeringen komen aan de orde. Dat zijn investeringsprojecten in uitvoering danwel projecten die nog uitgevoerd moeten gaan worden.
Het beleid voor investeringen binnen de gemeente Deventer is gericht op evenwicht tussen ontwikkeling, beleid, programma en geld. Ieder investeringsinitiatief wordt consequent beoordeeld op deze vier elementen.
Er kan onderscheid gemaakt worden in verschillende investeringsstromingen:
Investering | Dekking | |
1 | Going concern | Reguliere begroting |
2 | Uitbreidingsinvesteringen | - Middelen zijn vrijgegeven |
3 | Voorportaal investeringen | Geen dekking, prioritering moet nog gemaakt worden |
Going concern investeringen
De going concern investeringen vinden hun oorsprong in de reguliere bedrijfsvoering. Vanuit de behoefte of noodzaak om een bepaald product of dienst te blijven leveren, is het van belang dat een vervangingsinvestering wordt gepleegd. Going concern investeringen vinden hun oorsprong vanuit de bestaande dienstverlening. Uitgangspunt is dat deze worden gedekt vanuit de lopende begroting. Aan de going concern investeringen ligt een vervangingsschema ten grondslag. Voor het taakveld verkeer en vervoer is dat bijvoorbeeld het MJOP MIND en voor rioleringen is dat het GRP. Voor ICT is voor vervangingsinvesteringen een Roadmap opgesteld.
Uitbreidingsinvesteringen
Uitbreidingsinvesteringen komen voort uit nieuw beleid (producten en diensten) of uitbreiding van bestaand beleid. Daarnaast kunnen deze investeringen voortkomen vanuit een locatie ontwikkeling (grondexploitatie) of uit het raads- en collegeprogramma. Het kan ook gaan om vervangingsinvesteringen waarvoor onvoldoende dekking is binnen de lopende begroting. Voor deze investeringen zijn aanvullende middelen nodig (subsidies, heroverweging). Jaarlijks in de voorjaarsnota wordt een meerjarige investeringsplanning opgesteld. Met dit instrument wordt voor ieder investeringsinitiatief bepaald of er evenwicht is tussen ontwikkeling, beleid, programma en geld en wordt er een rangorde (prioritering) vastgesteld.
Tevens worden middelen in de meerjarenbegroting gereserveerd. Via een separaat raadsvoorstel worden deze middelen definitief vrijgegeven. Het is ook mogelijk dat een deel van de gereserveerde middelen via een kwartaalrapportage als een voorbereidingskrediet wordt vrijgegeven.
Voorportaal investeringen
Veel ambities, projecten en wensen zijn opgenomen in het bestuursakkoord en de begroting. Daarnaast blijven verschillende majeure projecten en opgaven staan. Daarvoor zijn op dit moment geen middelen beschikbaar, omdat een andere prioritering is gemaakt. In het hoofdstuk financiën zijn deze voorportaal investeringen opgenomen.
Op basis van de reguliere begroting wordt hierna een tabel gepresenteerd met verschillende vervangingsinvesteringen. De kapitaallasten die uit deze investeringen voortvloeien zijn meegenomen in de exploitatielasten vanaf het jaar nadat de investering is afgerond.
(bedragen x €1.000) | ||||||||
Projectomschrijving | Programma | Taakveld | Totaal | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 | Dekking |
ICT | Bedrijfsvoering | Overhead | 9.206 | 2.096 | 1.323 | 2.208 | 3.579 | Egalisatiereserve DOWR-i |
Facilitair | Bedrijfsvoering | Overhead | 182 | 75 | 33 | 33 | 41 | Egalisatiereserve DOWR-i |
Gemeentelijk rioleringsplan (GRP) | Leefomgeving | Riolering | 2.586 | 1.098 | 705 | 783 | Rioolheffing | |
Meerjarenonderhoudsprogramma openbare ruimte (MJOP) | Leefomgeving | Verkeer en vervoer | 4.579 | 2.235 | 1.914 | 430 | MJOP-MIND 2021-2024 | |
Vervanging elektra markt | Economie en internationaal beleid | Bedrijfsloketregelingen | 192 | 192 | Programma | |||
Renovatie Polstraat 8-10 | Meedoen | Geëscaleerde zorg 18+ | 2.150 | 1.150 | 1.000 | Programma | ||
Totaal | 18.895 | 6.846 | 4.975 | 3.454 | 3.620 |
ICT
Op basis van de Roadmap ICT zijn de (vervangings)investeringen voor de komende jaren benoemd. Tijdige vervanging is strikt noodzakelijk vanuit het oogpunt van continuïteit en informatiebeveiliging.
Facilitair
Dit betreft investeringen die verband houden met de thuiswerkregeling als onderdeel van het Toekomst gericht werken
Gemeentelijk rioleringsplan (GRP)
Het vastgestelde Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP) geeft de vervangingsinvesteringen weer tot en met 2019. Het GRP is verlengd tot 2021. De verwachting is om in het 4e kwartaal 2021 een herzien GRP aan de raad te presenteren. De investeringen in riolering zijn opgenomen in het MJOP MIND 2021-2024. Investeringen in riolering worden integraal opgepakt in combinatie met bijvoorbeeld reconstructies of buurtaanpak projecten.
Meerjarenonderhoudsprogramma openbare ruimte (MJOP)
In het MJOP-MIND 2021-2024 zijn de vervangingsinvesteringen opgenomen. Het gaat onder andere om het omvormen van wegen, fietspaden, kruispunten en rotondes. Centrale doelstelling van deze MJOP projecten is het verbeteren van de constructieve staat van de hoofdrijbaan en het verbeteren van de verkeersveiligheid en fietsvoorzieningen.
Vervanging elektra markt
In 2022 is de vervanging van de elektriciteitsvoorziening van de weekmarkten voorzien. Dit betreft de reguliere vervanging van de elektriciteitsvoorziening (ondergrondse putkasten) op de Brink.
Renovatie Polstraat 8-10
De technische staat van het gebouw en de duurzaamheidsopgave waar de gemeente voor staat vraagt om een grootschalige renovatie van de Polstraat 8-10. Het uiteindelijke doel is dat de panden toekomstbestendig zijn voor de hierin gehuisveste maatschappelijke functies: opvang van daklozen en verslaafden en medische heroïnebehandeling.
Op basis van de geprioriteerde investeringsplanning worden hieronder twee tabellen gepresenteerd met de verschillende investeringsprojecten. We maken daarbij onderscheid in investeringen waarvoor de middelen zijn vrijgegeven en investeringen waarvoor de raad middelen heeft gereserveerd, maar waarvoor de middelen nog niet zijn vrijgegeven.
Uitbreidingsinvesteringen waarvoor middelen zijn vrijgegeven (bedragen x €1.000) | ||||
Projectomschrijving | Programma | Taakveld | Totaal | Dekking |
Problematiek Beestenmarkt | Openbare Orde en Veiligheid | Openbare Orde en Veiligheid | 200 | Algemene middelen |
4e Stadsarrangement | Leefomgeving | Verkeer en vervoer | 250 | Algemene middelen |
Nieuwbouw Marke Zuid VMBO school | Jeugd en onderwijs | Onderwijshuisvesting | 23.888 | Algemene middelen en reserve kapitaalslasten |
Vervangende nieuwbouw Kindcentrum Zwaluwenburg inclusief gymzalen | Jeugd en onderwijs | Onderwijshuisvesting | 6.521 | Algemene middelen |
Vervangende nieuwbouw Colmschaterenk en gymlokaal | Jeugd en onderwijs | Onderwijshuisvesting | 4.018 | Algemene middelen |
Vervangende nieuwbouw Sancta Maria | Jeugd en onderwijs | Onderwijshuisvesting | 250 | Algemene middelen |
Vervangende nieuwbouw Splithofstraat | Jeugd en onderwijs | Onderwijshuisvesting | 3.370 | Algemene middelen |
Facelift Enkdwarsstraat 5 | Jeugd en onderwijs | Onderwijshuisvesting | 200 | Algemene middelen |
1e inrichting Zonnewijzer | Jeugd en onderwijs | Onderwijshuisvesting | 33 | Algemene middelen |
Nieuwbouw Slingerbos | Jeugd en onderwijs | Onderwijshuisvesting | 75 | Algemene middelen |
Tijdelijke uitbreiding KC Borgele | Jeugd en onderwijs | Onderwijshuisvesting | 600 | Algemene middelen |
Nieuwbouw Marke Zuid Sporthal | Meedoen | Sportaccommodaties | 6.615 | Algemene middelen |
Sporthal Bathmen | Meedoen | Sportaccommodaties | 9.339 | Algemene middelen |
Grondexploitaties | Herstructurering en vastgoed | Grondexploitaties en fysieke bedrijfsinfrastructuur | PM | Ontwikkeling verkoop grond en verliesvoorziening |
Totaal | 55.359 |
Problematiek Beestenmarkt
Al jaren zijn er problemen op de Beestenmarkt vanwege samenscholen, lawaai, vernielingen, vandalisme. Tijdelijke maatregelen hebben soms effect. Een structurele oplossing voor de problemen lijkt te liggen in meer structurele, fysieke maatregelen om de overlast tegen te gaan. Hiervoor wordt €250.000 geïnvesteerd.
4e stadsarrangement
In lijn met de motie "De nieuwe binnenstad" moet de binnenstad de komende jaren een transformatie ondergaan van ‘place to buy’ naar ‘place to be’. Samen met SDBM en de Provincie Overijssel wordt geïnvesteerd in de verdere vitalisering van de binnenstad aan de hand van zes deelprojecten, te weten:
- Transitieplan Leegstand en vitaliseren deelgebieden;
- Handelingsperspectief Broederenkwartier;
- Concurrentiekracht Binnenstad verstevigen door toekomstbestendig ondernemen;
- Concurrentiekracht Binnenstad verstevigen door beleving/kwaliteit te vergroten;
- Doorontwikkeling Binnenstadsmanagement Deventer;
- Sociale Cohesie.
Huisvesting VMBO-school de Marke-Zuid en sporthal Marke Zuid
Het schoolgebouw de Marke Zuid van het Etty Hillesum Lyceum (vmbo) en de sporthal Keizerslanden zijn aan vervangende nieuwbouw toe.
Voor de vervangende nieuwbouw van de school is in totaal €25,1 miljoen in de begroting beschikbaar, waarvan €1,2 miljoen in het jaar 2021 is geraamd. Van het totaalbedrag van €25,1 miljoen is €3,4 miljoen bedoeld voor de uitbreiding met 1.200m2. Deze €3,4 miljoen wordt, zoals eerder besloten, gedekt uit de grondopbrengsten van de ontwikkellocaties.
Voor de vervanging van de sporthal is in totaal €6,8 miljoen exclusief btw in de begroting beschikbaar, waarvan €0,2 miljoen in het jaar 2021 is geraamd. Naar verwachting kan de sporthal Marke Zuid in 2023 opgeleverd worden.
Vervangende nieuwbouw Kindcentrum Zwaluwenburg inclusief gymzalen
Het Zwaluwenburg is sterk verouderd (ruim 40 jaar oud) en twee van de schoolgebouwen staan leeg. De nieuwe behoefte betreft 1/3de van de huidige schoolcapaciteit.
Vervangende nieuwbouw Colmschaterenk en gymlokaal
Dit verouderde schoolgebouw is nog slechts gedeeltelijk in gebruik, met vervangende nieuwbouw voor de nog noodzakelijke m2’s kan de leegstand worden teruggebracht.
Vervangende nieuwbouw Sancta Maria
Voor de vervangende nieuwbouw van de basisschool Sancta Maria is een krediet van € 1.750.000 beschikbaar gesteld. Voor 2021 is er €1,5 miljoen beschikbaar, voor 2022 €250.000. Dit is de fasering die vanuit Onderwijshuisvesting wordt aangehouden.
Vervangende nieuwbouw Splithofstraat
De vervangende nieuwbouw voor de ZMOK-locatie betreft een uitbreiding. Niet uitbreiden is geen optie. De bestaande schoolbesturen zijn pas bereid de verantwoordelijkheid over te nemen indien een dergelijke locatie voldoende omvang heeft. De huidige omvang met 30-36 leerlingen voldoet niet aan deze minimum eisen. Het niet vergroten van de ZMOK-locatie zal dan tot de situatie leiden dat er helemaal geen huisvesting kan worden geboden, waarmee de gemeente niet aan haar zorgplicht voldoet. Bij toename van het aantal leerlingen leidt dit tot een afname van de kosten in het leerlingenvervoer.
Facelift Enkdwarsstraat 5
Dit betreft een wettelijke taak op basis van de verordening voorzieningen huisvesting onderwijs, inzake gedeeltelijke ingebruikname door Olijfboom van het schoolgebouw Enkdwarsstraat 5.
1e inrichting Zonnewijzer en Nieuwbouw Slingerbos
Betreft enkele kleinere investeringen voortvloeiend uit het programma onderwijshuisvesting 2022.
Tijdelijke uitbreiding KC Borgele
Deze uitbreiding is wettelijk verplicht in verband met een capaciteitstekort.
Sporthal Bathmen
De sporthal is gebouwd in 1978, dus ruim 40 jaar oud. Deze voldoet niet aan de accommodatie- eisen van de diverse sportbonden en het NOC-NSF. Hiervoor komt vervangende nieuwbouw. Naar verwachting wordt de sporthal Bathmen in 2025 opgeleverd. Als gevolg van de indexering en de stijgende bouwkosten is het autonome deel van de investeringsraming verhoogd naar €6,7 miljoen exclusief btw. Het verschil met de voorkeursvariant van €9,3 miljoen exclusief btw (€11,3 miljoen inclusief btw) is als nieuw beleid opgenomen.
Grondexploitatie
De investeringen grondexploitatie zijn in deze paragraaf niet opgenomen. Dit betreffen namelijk investeringen in tijdelijke voorraden die weer worden verkocht (handelsvoorraden). Deze voorraden leiden enkel voor een beperkte periode tot rentelasten in de exploitatie maar niet tot structurele kapitaallasten. Voor nadere informatie verwijzen wij naar de paragraaf Grondbeleid.
Uitbreidingsinvesteringen waarvoor middelen zijn gereserveerd maar nog niet vrijgegeven (bedragen x €1.000) | ||||
Projectomschrijving | Programma | Taakveld | Totaal | Dekking |
MIND | Leefomgeving | Verkeer en vervoer | PM | Algemene middelen |
Vaart in de haven | Leefomgeving | Economische havens en waterwegen | 1.500 | Algemene middelen |
Fietssnelweg Deventer-Zutphen | Leefomgeving | Verkeer en vervoer | 1.000 | MIND |
Erfpachtgrond S/Park | Herstructurering en vastgoed | Beheer overige gebouwen | 3.000 | Erfpacht inkomsten |
Tijdelijke uitbreiding de Kei | Algemene Middelen | Overige baten en lasten | 789 | Algemene Middelen |
De Nieuwe Keizer | Algemene Middelen | Overige baten en lasten | 3.900 | Algemene Middelen |
Erfpachtgrond S/Park | Herstructurering en vastgoed | Beheer overige gebouwen | 3.000 | Erfpacht inkomsten |
Totaal | 13.189 |
MIND
Om de verkeersveiligheid te verbeteren en de doorstroming te optimaliseren is het MIND kapitaallastenbudget met €50.000 in 2020 en vanaf 2021 structureel €100.000 verhoogd. Het investeringsbudget is afhankelijk van de afschrijvingstermijn. Dit budget is ook beschikbaar voor het verbeteren van de integrale toegankelijkheid van de openbare ruimte voor mindervaliden en verbeteren van wegen in het buitengebied. Via een afzonderlijk raadsvoorstel zal de raad gevraagd worden de middelen vrij te geven.
Vaart in de haven
Vestiging van een containerterminal in de haven vraagt verbetering van de faciliteiten van de haven en extra middelen. Betere havenfaciliteiten kunnen ook leiden tot meer inkomsten uit havengeld. Voor het vrijgegeven van deze middelen wordt een voorstel ter besluitvorming voorgelegd. Daarnaast wordt vanuit de grondexploitatie Westfalenstraat geïnvesteerd in een kade. Deze wordt gedekt uit de erfpacht inkomsten.
Fietssnelweg Deventer Zutphen
In het kader van de Clean Tech Regio hebben wij met de gemeenten Zutphen en Lochem en de provincies Overijssel en Gelderland afspraken gemaakt over cofinanciering van de aanleg van een fietssnelweg tussen Deventer en Zutphen. Wij dragen uit het MIND budget €1 miljoen bij in de investering.
Nieuwe Keizer
Bij de Voorjaarsnota 2021 is een reservering gemaakt voor een deel van de investering voor de Nieuwe Keizer.
Tijdelijke UItbreiding Kei13
Voor tijdelijke uitbreiding van Kei13 is in het voorstel nieuw beleid een bedrag van €789.000 gereserveerd.
Erfpachtgrond S/Park
Conform de samenwerkingsovereenkomst met Nouryon en HMO investeert de gemeente in de gronden en geeft deze in erfpacht uit. In 2018 zijn de eerste gronden overgedragen. In 2021 is een go/no go moment op basis waarvan het tweede deel vrij gegeven kan worden.